تأثیر غرقاب و کودهای آلی بر ویژگی های شیمیایی خاک، رشد و تغذیه گیاه آفتابگردان

در این تحقیق، تأثیر غرقاب و کودهای آلی بر ویژگی های شیمیایی خاک، رشد و تغذیه گیاه آفتابگردان در شرایط گلخانه ای و آزمایشگاهی مطالعه گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی شامل زمان غرقاب در پنج سطح (0، 2، 4، 8، 22 روز) و منبع و مقدار کود آلی در پنج سطح )شاهد، 15 گرم کود گاوی، 30 گرم کود گاوی، 15 گرم لجن فاضلاب و 30 گرم لجن فاضلاب در هر کیلوگرم خاک( و با سه تکرار انجام شد. در پایان دوره رشد بخش هوایی و ریشه گیاه برداشت و وزن تر، ماده خشک، شاخص کلروفیل، سطح برگ و غلظت پتاسیم، سدیم، فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن، مس، روی و منگنز، سرب و کادمیوم آنها اندازه گیری گردید و در نهایت جذب عناصر بوسیله گیاه آفتابگردان تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر اصلی غرقاب بر شاخص کلروفیل برگ ها، ارتفاع گیاه و قطر ساقه در محل طوقه، وزن مرطوب و خشک بخش هوایی و وزن مرطوب و خشک ریشه ها، نسبت وزن مرطوب و خشک بخش هوایی به ریشه ها، غلظت سدیم، پتاسیم، فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز و کادمیوم بخش هوایی و ریشه ها و مس ریشه ها، ec، غلظت سدیم، پتاسیم، فسفر، منگنز و کادمیوم قابل جذب خاک معنی دار بود. اثر اصلی کود آلی بر شاخص کلروفیل برگ ها، سطح برگ، قطر ساقه در محل طوقه، وزن مرطوب و خشک بخش هوایی و وزن مرطوب ریشه ها، نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه ها، غلظت سدیم، پتاسیم، فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی و سرب بخش هوایی و ریشه ها و مس و کادمیوم بخش هوایی، ph، ec، غلظت سدیم، پتاسیم، فسفر، آهن، منگنز، مس، روی، سرب و کادمیوم قابل جذب خاک معنی دار بود. اثر متقابل غرقاب و کود آلی بر شاخص کلروفیل برگ ها و سطح برگ ها، غلظت سدیم، پتاسیم، فسفر، کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز بخش هوایی و ریشه ها، غلظت سرب بخش هوایی و غلظت مس، روی و کادمیوم ریشه ها، ec، غلظت سدیم، پتاسیم، فسفر، آهن، روی، مس و کادمیوم قابل جذب خاک معنی دار بود. معنی دار بود. مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال 5 درصد نشان داد که غلظت روی قابل جذب خاک، آهن و سرب بخش هوایی و منگنز ریشه در تیمار 30 گرم بر کیلوگرم لجن فاضلاب و 22 روز غرقاب بیشترین مقدار را داشت. قطر ساقه در محل طوقه، مس و کادمیوم قابل جذب خاک بیشترین مقدار را در تیمار 30 گرم لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک و 8 روز غرقاب داشتند. فسفر قابل جذب خاک، سدیم، فسفر، مس و روی ریشه بیشترین مقدار را در تیمار 30 گرم بر کیلوگرم لجن فاضلاب با دو روز غرقاب نشان دادند. بیشترین غلظت فسفر و کلسیم بخش هوایی و کلسیم ریشه در تیمار 30 گرم بر کیلوگرم کود گاوی و 22 روز غرقاب بود. بیشترین مقدار سدیم و پتاسیم قابل جذب خاک و منگنز بخش هوایی در تیمار 30 گرم بر کیلوگرم کود گاوی و 8 روز غرقاب و بیشترین مقدار پتاسیم ریشه در تیمار 30 گرم بر کیلوگرم کود گاوی و چهار روز غرقاب مشاهده گردید. بیشترین غلظت پتاسیم و مس بخش هوایی و کادمیوم ریشه در تیمار 30 گرم بر کیلوگرم کود گاوی و دو روز غرقاب بود. همچنین نتایج نشان داد که اثر اصلی کشت، کود آلی و زمان و نیز اثرات متقابل آنها بر تغییرات ph و ec محلول خاک معنی دار بود. قابلیت جذب عناصر na، k، p، fe، mn، cu، zn، pb و cd در خاک رایزوسفر بیشتر از خاک غیررایزوسفر بود.